نشریه الکترونیکی سی و دو سیوان(تابستان1403)
صنعت ساختمان یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین صنایع جهان است که همواره با تغییرات و تحولات گسترده‌ای روبرو بوده است. این صنعت، به دلیل نقش کلیدی در توسعه زیرساخت‌ها، ایجاد فضاهای زیستی و همچنین پاسخگویی به نیازهای جمعیت در حال رشد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با پیشرفتهای تکنولوژیکی و تغییرات اقلیمی، نیازهای جدیدی در این صنعت پدیدار شده است که موجب تحول در مشاغل موجود و ایجاد فرصت‌های شغلی جدیدی شده است. در این مقاله به بررسی این تحولات و مشاغل آینده در صنعت ساختمان و نیازهای جدید بازار کار خواهیم پرداخت.نقش تکنولوژی در تغییر مشاغل صنعت ساختمان
تکنولوژی به سرعت در حال تغییر صنعت ساختمان است. فناوری‌های نوینی مانند هوش مصنوعی (AI)، بلاکچین، واقعیت افزوده (AR) و چاپ سه‌بعدی در حال ورود به این صنعت هستند و به تدریج به یکی از ارکان اساسی آن تبدیل می‌شوند. این تحولات نه تنها بهره‌وری را افزایش داده، بلکه نوع و ماهیت مشاغل در این صنعت را نیز تغییر داده‌اند.
الف. هوش مصنوعی و اتوماسیون: هوش مصنوعی و سیستم‌های اتوماسیون به شکل گسترده‌ای در مراحل مختلف ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گیرند. از ربات‌های ساختمانی که قادر به اجرای کارهای سنگین مانند دیوارچینی و نصب پنل‌ها هستند تا نرم‌افزارهای پیشرفتهای که طراحی و مدیریت پروژه‌ها را انجام می‌دهند. این تحولات نیاز به مهندسان و کارشناسانی با دانش و تخصص در زمینه داده‌کاوی، برنامه‌نویسی و هوش مصنوعی را افزایش داده است. افرادی که قادر به طراحی، توسعه و نگهداری این سیستم‌ها باشند، در آینده‌ای نزدیک تقاضای بیشتری خواهند داشت.
ب. بلاکچین در قراردادهای هوشمند: بلاکچین و قراردادهای هوشمند نیز به عنوان یکی از فناوری‌های نوظهور در صنعت ساختمان شناخته می‌شوند. این فناوری می‌تواند با ارائه یک سیستم امن و شفاف برای ثبت و مدیریت قراردادها، مشکلات مرتبط با تخلفات و اختلافات قراردادی را کاهش دهد. در نتیجه، متخصصان بلاکچین و حقوق‌دانان متخصص در قراردادهای هوشمند به عنوان مشاغل جدید در این صنعت ظاهر خواهند شد.
ج. واقعیت افزوده و واقعیت مجازی (VR): واقعیت افزوده و واقعیت مجازی در طراحی و نمایش پروژه‌های ساختمانی نقش مهمی ایفا می‌کنند. این تکنولوژی‌ها به معماران و مهندسان امکان می‌دهند تا پروژه‌های خود را به شکل واقع‌گرایانه‌تر به نمایش بگذارند و مشتریان و کارفرمایان را در تصمیم‌گیری یاری کنند. طراحان AR/VR که توانایی کار با این فناوری‌ها را دارند، در آینده از فرصت‌های شغلی قابل توجهی برخوردار خواهند بود.
مشاغل آینده در صنعت ساختمان: نیازهای جدید بازار کار
پایداری و مشاغل سبز در صنعت ساختمان
با افزایش آگاهی نسبت به تغییرات اقلیمی و نیاز به کاهش اثرات زیست‌محیطی، مفهوم پایداری در صنعت ساختمان به یکی از اولویت‌های اصلی تبدیل شده است. این تغییرات نیاز به متخصصانی دارد که بتوانند پروژه‌ها را با استانداردهای زیست‌محیطی همگام کنند و به طراحی و اجرای ساختمان‌های پایدار بپردازند.
الف. مهندسان محیط‌زیست و انرژی: افزایش تقاضا برای ساختمان‌های پایدار که از انرژی‌های تجدیدپذیر بهره می‌برند و کمترین تأثیرات منفی را بر محیط زیست دارند، نیاز به مهندسان محیط‌زیست و مهندسان انرژی را افزایش داده است. این متخصصان وظیفه دارند تا راهکارهایی برای کاهش مصرف انرژی، بهبود کیفیت هوای داخل ساختمان‌ها و استفاده از مواد دوستدار محیط زیست در ساخت و ساز ارائه دهند.
ب. مشاوران ساختمان‌های سبز: مشاوران ساختمان‌های سبز که در زمینه استانداردهای بین‌المللی مانند LEED و BREEAM تخصص دارند، به یکی از مهم‌ترین نقش‌ها در صنعت ساختمان تبدیل شده‌اند. این مشاوران مسئول ارزیابی پروژه‌ها و اطمینان از مطابقت آن‌ها با استانداردهای زیست‌محیطی و پایداری هستند.
ج. مدیریت پسماند و بازیافت: با توجه به حجم بالای پسماندهای ساختمانی، مدیریت پسماند و بازیافت به یکی از بخش‌های ضروری در صنعت ساختمان تبدیل شده است. مدیران پسماند و متخصصان بازیافت مسئولیت مدیریت صحیح مواد زائد، کاهش پسماندها و اجرای برنامه‌های بازیافت را بر عهده دارند.
تأثیر جهانی‌شدن و تغییرات اجتماعی بر مشاغل ساختمان
جهانی‌شدن و تغییرات اجتماعی نیز به طور مستقیم بر نیازهای بازار کار در صنعت ساختمان تأثیر گذاشته است. با افزایش جمعیت شهری و تغییر الگوهای زندگی، نیاز به پروژه‌های زیرساختی بزرگ‌تر و پیچیده‌تر، مسکن‌های ارزان و فضاهای عمومی بیشتر احساس می‌شود.
الف. مدیریت پروژه‌های بین‌المللی: با گسترش پروژه‌های ساختمانی در سطح جهانی، نیاز به مدیران پروژه‌های بین‌المللی که با فرهنگ‌ها، قوانین و مقررات مختلف آشنا باشند، افزایش یافته است. این مدیران باید توانایی مدیریت تیم‌های چندملیتی و پروژه‌های بزرگ و پیچیده را داشته باشند.
ب. شهرسازی و طراحی شهری: شهرسازی و طراحی شهری به دلیل افزایش جمعیت شهری و نیاز به توسعه زیرساخت‌های شهری، به یکی از مهم‌ترین حوزه‌های کاری در صنعت ساختمان تبدیل شده است. شهرسازان و طراحان شهری مسئولیت طراحی و توسعه فضاهای شهری با توجه به نیازهای آینده، مانند حمل و نقل عمومی کارآمد، فضاهای سبز و مسکن‌های پایدار را بر عهده دارند.
ج. ایمنی و مدیریت بحران: با افزایش تهدیدات ناشی از تغییرات اقلیمی، بلایای طبیعی و بحران‌های اجتماعی، مدیران ایمنی و متخصصان مدیریت بحران نقش حیاتی در برنامه‌ریزی و مدیریت پروژه‌های ساختمانی خواهند داشت. این متخصصان باید توانایی ارزیابی ریسک‌ها، تهیه برنامه‌های واکنش سریع و اطمینان از ایمنی سازه‌ها را داشته باشند.
صنعت ساختمان با سرعت بالایی در حال تغییر و تحول است و این تغییرات نیازهای جدیدی را در بازار کار این صنعت ایجاد کرده است. از ظهور فناوری‌های نوین گرفته تا تأکید بر پایداری و تأثیرات جهانی‌شدن، همه این عوامل به ظهور مشاغل جدید و تغییر در مهارت‌ها و تخصص‌های مورد نیاز منجر شده‌اند. افرادی که توانایی سازگاری با این تغییرات را داشته باشند و مهارت‌های لازم را فراگیرند، در آینده این صنعت از فرصت‌های شغلی بسیار خوبی برخوردار خواهند بود. بنابراین، سرمایه‌گذاری در آموزش و توسعه مهارت‌ها برای افراد علاقه‌مند به فعالیت در این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند مسیر موفقیت شغلی آن‌ها را هموار کند.
